Trong dòng chảy không ngừng của thị trường kinh doanh Việt Nam, có những dấu ấn không thể phai mờ – đó là các thương vụ M&A nổi tiếng, đánh dấu bước ngoặt quan trọng cho cả ngành công nghiệp và nền kinh tế nước ta.
Những thương vụ này không chỉ là những giao dịch tài chính thuần túy, mà còn là sự kết hợp của tầm nhìn chiến lược và hiểu biết sâu sắc về thị trường. Từ những thách thức đến cơ hội, từ những bài học đến thành công rực rỡ, mỗi thương vụ M&A lại mở ra một chương mới trong sách sử doanh nghiệp Việt Nam. Hãy cùng chúng tôi khám phá những thương vụ M&A nổi tiếng Việt Nam – nơi mỗi quyết định có thể làm thay đổi cả một lĩnh vực.
Những thương vụ M&A nổi tiếng tại Việt Nam tạo nên sóng gió thị trường
Dưới đây là 12 thương vụ M&A cực kỳ nổi tiếng, làm thay đổi cấu trúc của nhiều ngành công nghiệp hàng đầu hiện nay
Ngân hàng UOB mua lại toàn bộ mảng ngân hàng bán lẻ của Citigroup
Vào tháng 1/2022, Citibank chuyển nhượng toàn bộ mảng ngân hàng bán lẻ tại Malaysia, Thái Lan, Việt Nam và Indonesia cho UOB. Đến cuối tháng 3/2023, UOB hoàn tất thu mua lại ba thị trường đầu tiên, mở rộng lượng khách hàng lên 7 triệu. Không dừng lại ở đó, UOB dự kiến sẽ mở rộng tới 8 triệu khách hàng sau khi hoàn tất thương vụ tại Indonesia vào cuối năm.
Kết quả kinh doanh của UOB trong quý đầu tiên của năm 2023 là minh chứng rõ ràng cho sự thành công của thương vụ này. Ngân hàng đã ghi nhận một bước nhảy vọt về lợi nhuận thuần, đạt 1,5 tỷ đô la Singapore (tương đương 1,1 tỷ USD), tăng 67% so với cùng kỳ năm trước.
Đáng chú ý, lợi nhuận trước thuế và lãi từ mảng ngân hàng tiêu dùng tăng gấp đôi, đạt 795 tỷ đô la Singapore, phần lớn đến từ các thị trường Singapore, Malaysia và Thái Lan. Đây không chỉ là thành công về mặt tài chính mà còn là bước tiến vững chắc trong việc mở rộng thị phần và tăng cường sự hiện diện của UOB trong khu vực.
Central Group mua lại Big C Việt Nam
Trong năm 2016, Central Group đã chiếm lĩnh thị trường bán lẻ Việt Nam bằng việc mua lại siêu thị Big C với giá 1,14 tỷ USD và hệ thống điện máy Nguyễn Kim – một trong những nhà phân phối thiết bị điện tử hàng đầu tại Việt Nam.
Sumitomo Mitsui (SMBC) mua 49% vốn FE Credit
Ngày 27/3/2023, VPBank (Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng) chính thức thông báo về việc bán 15% cổ phần cho Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC) – một đơn vị thuộc tập đoàn tài chính lớn Sumitomo Mitsui Financial Group (SMFG) của Nhật Bản. Qua thương vụ này, SMBC Group đã trở thành nhà đầu tư chiến lược của VPBank, đồng thời mở ra một chương mới trong mối quan hệ đối tác giữa hai bên.
Thực tế, vào tháng 5/2022, hai ngân hàng đã ký kết Thỏa thuận Hợp tác kinh doanh. Trước đó nữa, vào cuối năm 2021 – Công ty Tài chính tiêu dùng SMBC (công ty con của SMFG) đã mua 49% cổ phần của FE Credit (một công ty con khác của VPBank). Ngoài ra, SMBC còn hỗ trợ VPBank trong việc thu xếp các khoản huy động vốn thành công từ thị trường quốc tế.
Thương vụ lần này không chỉ là một dấu mốc lớn trong lịch sử tài chính của Việt Nam, mà còn là bước tiến đáng kể của VPBank. Khoản đầu tư từ SMBC sẽ giúp tăng tổng vốn chủ sở hữu của VPBank từ 103.500 tỷ đồng lên khoảng 140.000 tỷ đồng – giúp nâng vị thế của ngân hàng này lên vị trí thứ hai trong ngành ngân hàng Việt Nam, chỉ sau Vietcombank.
Với nguồn vốn mạnh mẽ này, VPBank không chỉ củng cố vị thế của mình trên thị trường mà còn mở rộng khả năng phục vụ cho khách hàng và đối tác – đặc biệt là các doanh nghiệp FDI và các tập đoàn đa quốc gia đang và sẽ đầu tư vào Việt Nam.
Warburg Pincus đầu tư 250 triệu USD vào Novaland
Vào ngày 1/6/2022, CTCP Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (Novaland) – một trong những doanh nghiệp bất động sản hàng đầu và thuộc top có giá trị vốn hóa lớn nhất trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh, đã nhận được khoản đầu tư trị giá 250 triệu USD từ nhóm quỹ đầu tư do Warburg Pincus – một trong những quỹ đầu tư tư nhân lớn trên thế giới.
Sự hợp tác giữa Novaland và Warburg Pincus không chỉ là một dấu hiệu rõ ràng về sự tin tưởng của các nhà đầu tư quốc tế vào khả năng và tiềm năng của Novaland – mà còn là cơ hội để Novaland tăng cường vị thế của mình trong ngành bất động sản. Với kinh nghiệm và chuyên môn toàn cầu của Warburg Pincus, Novaland sẽ được củng cố vững chắc hơn trong việc triển khai các dự án, cũng như mở rộng quỹ đất và nâng cao hiệu quả kinh doanh.
Khoản đầu tư 250 triệu USD này không chỉ dùng cho việc mở rộng quỹ đất, mà còn hướng tới việc phát triển các dự án hiện có của Novaland tại các vị trí chiến lược, nhất là ở miền Nam Việt Nam – nơi cơ sở hạ tầng đang ngày càng hoàn thiện.
Đồng thời, việc này cũng là minh chứng cho cam kết lâu dài của Warburg Pincus, khi đây là lần thứ sáu họ đầu tư vào thị trường Việt Nam kể từ năm 2013. Với tổng cộng hơn 1,5 tỷ USD đã đầu tư vào nhiều doanh nghiệp lớn như BW Industrial Development, Lodgis Hospitality, Techcombank và Vincom Retail. Điều này thể hiện rằng Warburg Pincus thực sự tin tưởng vào quỹ đạo tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam, và không ngừng tìm kiếm cơ hội đầu tư vào các lĩnh vực tiềm năng khác.
SK Group đầu tư 410 triệu USD vào VinCommerce
Vào đầu tháng 4, một trong những thương vụ M&A đáng chú ý trong lĩnh vực đầu tư đã diễn ra: SK Group của Hàn Quốc đã chính thức ký kết thỏa thuận mua 16,26% cổ phần của VinCommerce (thuộc Masan Group), với tổng giá trị lên tới 410 triệu USD. Thương vụ này không chỉ củng cố vị thế của VinCommerce trên thị trường, mà còn chứng minh sự quan tâm lớn của các tập đoàn quốc tế đối với thị trường Việt Nam.
Sumitomo Mitsui Financial Group (Nhật Bản) mua 15% cổ phần VPBank
Ngày 28/10/2021, VPBank – Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng đã thông báo hoàn thành việc chuyển nhượng 49% vốn điều lệ trong Công ty Tài chính TNHH MTV Ngân hàng Việt Nam Thịnh Vượng (hay FE Credit) cho SMBCCF – công ty con của Sumitomo Mitsui Group (một trong những tập đoàn tài chính hàng đầu của Nhật Bản).
VPBank hy vọng rằng việc giảm sở hữu tại FE Credit sẽ tạo điều kiện để ngân hàng này tăng cường khả năng tài chính của mình và mở rộng hoạt động kinh doanh ở các lĩnh vực tiềm năng khác. Hơn nữa, thương vụ M&A này còn đóng góp quan trọng vào ngân sách nhà nước với số tiền hơn 4000 tỷ đồng.
Bamboo Capital mua lại 71% cổ phần AAA
Ngày 1/10/2021, Công ty Cổ phần Bamboo Capital đã quyết định mua lại 71% cổ phần của Công ty Cổ phần Bảo hiểm AAA, cụ thể là 71% vốn điều lệ với hình thức đầu tư. Tổng giá trị giao dịch của thương hiệu này lên tới hơn 700 tỷ đồng, nhấn mạnh cam kết của Bamboo Capital đối với sự phát triển trong lĩnh vực bảo hiểm và tài chính.
SHB chuyển nhượng toàn phần công ty tài chính cho ngân hàng Thái Lan
Sau hơn 01 năm kể từ thời điểm Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) và Ngân hàng TNHH Đại chúng Ayudhya (Krungsri) của Thái Lan (một thành viên chiến lược thuộc Tập đoàn MUFG của Nhật Bản) ký kết hợp đồng chuyển nhượng vốn vào tháng 8/2021 – giao dịch này đã đi đến hồi kết.
Cụ thể, hai ngân hàng này đã hoàn thành mọi thủ tục cần thiết, giúp Krungsri chính thức sở hữu 50% vốn điều lệ tại Công ty Tài chính TNHH MTV Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB Finance).
Với thương vụ M&A này, SHBFinance không chỉ thay đổi cơ cấu sở hữu mà còn chuyển đổi mô hình hoạt động kinh doanh. Cụ thể, theo Quyết định và Giấy phép mới của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành từ ngày 25/4: SHBFinance sẽ chuyển đổi từ Công ty Tài chính trách nhiệm hữu hạn một thành viên Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội thành Công ty Tài chính trách nhiệm hữu hạn Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội.
Bên cạnh đó, SHB và Krungsri đã thống nhất sẽ tiếp tục chuyển nhượng 50% vốn điều lệ còn lại sau 3 năm theo thỏa thuận đã ký, mở ra triển vọng mới cho quan hệ đối tác giữa hai bên trong tương lai.
Công ty TNHH The Sherpa (thuộc Masan Group) mua lại 85% Phúc Long
Vào ngày 21/5/2022, một trong các thương vụ M&A nổi tiếng đã làm thay đổi lĩnh vực bán lẻ Việt Nam là: Công ty TNHH The Sherpa, (thuộc Công ty Cổ phần Tập đoàn Masan), thông báo việc ký kết thỏa thuận mua lại 20% cổ phần của Công ty cổ phần Phúc Long Heritage. Đây sẽ là công ty quản lý thương hiệu Phúc Long – một chuỗi bán lẻ trà và cà phê nổi tiếng tại Việt Nam.
Tiếp nối đó, Masan đã không ngừng tăng cường vị thế của mình bằng việc tăng tỷ lệ sở hữu lên 51% và sau đó là 85%. Cuối cùng, Masan chính thức sở hữu chuỗi đồ uống Phúc Long với định giá lên đến hơn 450 triệu USD, được công bố vào tháng 8/2022.
Ông Danny Le – Tổng giám đốc CTCP Tập đoàn Masan đã chia sẻ: Để phục vụ trực tiếp đến người tiêu dùng tốt nhất, thì việc tiếp cận lĩnh vực bán lẻ là cần thiết. Tuy nhiên, điều này có thể mất từ 5-7 năm mà chưa chắc sẽ đạt được thành công”.
Do đó, chiến lược M&A (Mua và Sáp nhập) được coi là lựa chọn tối ưu để cạnh tranh với các chuỗi nước ngoài. Ông Le cũng chia sẻ lý do quyết định thâu tóm Phúc Long: “Vì Masan luôn hướng đến những thương hiệu mạnh trên thị trường, và Phúc Long là một thương hiệu nội địa có sức mạnh đáng kể”. Ông tin rằng với Phúc Long, Masan có thể đưa thương hiệu Việt Nam ra thế giới.
Masan cũng kỳ vọng Phúc Long sẽ góp phần tăng trưởng doanh thu thông qua chiến lược bán chéo và bán thêm sản phẩm, nhờ vào các giải pháp tiện lợi và tích hợp nền tảng chăm sóc khách hàng.
Kết quả sau thương vụ đã cho thấy triển vọng tích cực: Trong 9 tháng đầu năm 2022, Phúc Long đã đóng góp 1.143 tỷ đồng vào tổng doanh thu của tập đoàn. Đồng thời, lợi nhuận trước thuế, lãi vay và khấu hao (EBITDA) của Phúc Long đạt 199 tỷ đồng.
Tập đoàn Shinhan (Hàn Quốc) mua 10% Tiki Global
Vào giữa năm 2022, tập đoàn Shinhan đã đánh dấu bước tiến lớn trên thị trường thương mại điện tử Việt Nam bằng việc mua lại 10% cổ phần của Tiki Global, với giá trị lên tới 88 triệu USD. Với thương vụ này, Shinhan không chỉ trở thành cổ đông chiến lược của Tiki Global mà còn gián tiếp sở hữu vốn tại Công ty TNHH TiKi. Hai công ty con của Shinhan, bao gồm Shinhan Bank và Shinhan Card đã phân chia việc sở hữu cổ phần, với tỷ lệ lần lượt là 7% và 3% tại sàn thương mại điện tử hàng đầu Tiki.
Thương vụ ThaiBev và Sabeco
Sabeco, với lịch sử hoạt động hơn 140 năm và nổi bật của các thương hiệu như Saigon Beer và 333 Beer, đã đạt được vị trí dẫn đầu trong ngành công nghiệp bia Việt Nam với 41% thị phần. Không chỉ là doanh nghiệp hàng đầu ở Việt Nam mà còn nổi tiếng cả trong khu vực ASEAN.
Vào cuối năm 2017, sau cuộc thoái vốn của chính phủ Việt Nam – tập đoàn ThaiBev đã tham gia vào Sabeco thông qua công ty con Vietnam Beverage. Họ đã mua lại 53,59% vốn của Sabeco (tương đương 343,6 triệu cổ phiếu) với giá 320.000 đồng mỗi cổ phiếu, tổng cộng 4,8 tỷ USD.
Đây là một trong các thương vụ M&A lớn nhất trong ngành công nghiệp bia châu Á trong vòng 10 năm qua, vượt qua cả thương vụ 4 tỷ USD giữa Heineken và ABP – chủ sở hữu của thương hiệu bia Tiger vào năm 2012.
Thương vụ GIC Private Limited và Vinhomes
Trong tháng 4 năm 2018, GIC Private Limited cam kết đầu tư 1.3 tỷ USD (khoảng 29.500 tỷ đồng) vào Vinhomes (thuộc Vingroup). Hình thức đầu tư này bao gồm mua cổ phần và cung cấp khoản vay để hỗ trợ các dự án của Vinhomes.
Cụ thể, GIC đã mua 7% cổ phần của Vinhomes với giá 850 triệu USD trong đợt chào bán lần đầu của công ty vào năm 2018. Năm 2019, GIC tiếp tục mua 6% cổ phần của VCM (một công ty con khác của Vingroup), chuyên về thương mại điện tử và bán lẻ với giá 500 triệu USD.
Đến tháng 12 năm 2020, GIC còn mua cổ phần của Vinmec (đơn vị y tế của Vingroup) với giá trên 200 triệu USD. Điều này thể hiện niềm tin của GIC vào tiềm năng phát triển của Vinmec trong việc cung cấp chăm sóc sức khỏe chất lượng cao tại Việt Nam.
Có thể thấy rằng, những thương vụ M&A nổi tiếng Việt Nam không chỉ là biểu tượng của sự phát triển mạnh mẽ và tinh thần đổi mới trong nền kinh tế Việt Nam – mà còn là minh chứng cho khả năng hội nhập và cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt trên trường quốc tế.
Mỗi thương vụ không chỉ là một bước đi chiến lược mà còn là câu chuyện về sự hợp tác, khai phá tiềm năng và tạo dựng giá trị mới. Chúng ta có thể chờ đợi rằng trong tương lai, ngành M&A Việt Nam sẽ tiếp tục ghi dấu ấn với những thương vụ lớn hơn, mang lại nhiều giá trị cho nền kinh tế và xã hội. Đồng thời khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ kinh tế thế giới.
