Khởi nghiệp (Start-up) là hành trình đầy thách thức nhưng nhiều cơ hội, để thành công và phát triển bền vững các Start-up cần nắm vững các vấn đề pháp lý ngay từ những bước đầu tiên. Việc tuân thủ quy định pháp luật không chỉ giúp doanh nghiệp hoạt động hợp pháp mà còn bảo vệ tài sản, giảm thiểu tối đa tranh chấp. Bài viết dưới đây trình bày các vấn đề pháp lý quan trọng mà Startup cần lưu ý dựa trên Luật Doanh nghiệp 2020 và các quy định pháp luật liên quan nhằm cung cấp tổng quan khung pháp lý cho Start-up trước khi tiến hành hoạt động kinh doanh.
1. Lựa chọn loại hình doanh nghiệp và đăng ký kinh doanh
Các loại hình doanh nghiệp (Công ty TNHH, công ty cổ phần, công ty hợp danh, doanh nghiệp tư nhân) sẽ ảnh hưởng đến trách nhiệm pháp lý, khả năng huy động vốn và nghĩa vụ thuế của Start-up sau này. Việc thực hiện các thủ tục đăng ký đúng quy định của pháp luật giúp đảm bảo Start-up hoạt động hợp pháp.
Các loại hình doanh nghiệp:
- Công ty TNHH: Thường phù hợp với Start-up quy mô nhỏ với phần trách nhiệm giới hạn trong phạm vi vốn góp.
- Công ty cổ phần: Thường thích hợp khi huy động vốn từ nhiều nhà đầu tư, quy mô và cơ cấu cũng phức tạp hơn.
- Công ty hợp danh: Là sự kết hợp giữa thành viên hợp danh có trách nhiệm vô hạn và thành viên góp vốn trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn góp.
- Doanh nghiệp tư nhân: Chủ sở hữu chịu trách nhiệm vô hạn, thường phù hợp với cá nhân khởi nghiệp đơn lẻ, quy mô đơn giản hơn.
Đăng ký kinh doanh: Theo Luật Doanh nghiệp 2020, Start-up cần đăng ký kinh doanh tại Cơ quan Đăng ký Kinh doanh để nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Quy trình này có thể thực hiện trực tuyến qua Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.
2. Tuân thủ quy định về ngành nghề kinh doanh
Một số ngành nghề kinh doanh có thể sẽ yêu cầu giấy phép kinh doanh đặc thù. Start-up còn phải lưu ý tuân thủ quy định về ngành nghề kinh doanh, từ đó tiến hành xin cấp các giấy phép kinh doanh phù hợp.
Một số giấy phép kinh doanh phổ biến:
- Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự
- Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm
- Giấy phép thực hiện chương trình khuyến mãi
3. Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ (IP – Intellectual Property)
Các IP (Nhãn hiệu, sáng chế, phần mềm, bí mật kinh doanh…) là tài sản cốt lõi của doanh nghiệp, đặc biệt là các Start-up trong lĩnh vực công nghệ, sáng tạo. Nếu không quan tâm đến việc bảo vệ IP, có thể dẫn đến việc doanh nghiệp bị mất lợi thế cạnh tranh hoặc tranh chấp pháp lý sau này, do đó Start-up cần chú ý đến vấn đề sở hữu trí tuệ khi bắt đầu khởi nghiệp.
Một số hoạt động cần lưu ý:
- Đăng ký nhãn hiệu, sáng chế, bản quyền tại Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam.
- Lưu ý về việc ký Thỏa thuận bảo mật với nhân viên và đối tác để bảo vệ bí mật, bí quyết, thông tin kinh doanh.
- Có thể tiến hành kiểm tra IP của bên thứ ba để tránh vi phạm không đáng có.
4. Tuân thủ nghĩa vụ thuế
Một trong những nghĩa vụ quan trọng của doanh nghiệp chính là nghĩa vụ về thuế, nếu có hành vi vi phạm quy định về pháp luật thuế có thể bị xử phạt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh. Đối với Start-up, hiểu rõ về nghĩa vụ thuế sẽ giúp tối ưu chi phí và hoạt động kinh doanh một cách thuận lợi hơn, đồng thời làm đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật.
Một số hoạt động cần lưu ý:
- Chú ý đăng ký mã số thuế cùng lúc với đăng ký doanh nghiệp.
- Tìm hiểu rõ và tuân thủ các quy định về các loại thuế: Thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế xuất khẩu, nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt.
- Thực hiện đầy đủ, rõ ràng, minh bạch các hóa đơn, chứng từ ngày từ đầu khi Startup.
5. Hợp đồng lao động và quản lý nhân sự
Quản lý nhân sự là một trong những yếu tố then chốt của mọi doanh nghiệp. Nếu hợp đồng lao động không rõ ràng có thể gây tranh chấp, ảnh hưởng đến hoạt động và uy tín của một doanh nghiệp, do đó việc tuân thủ quy định về pháp luật lao động cũng là điều cần thiết đối với một Start-up.
Một số hoạt động cần lưu ý:
- Đảm bảo tuân thủ Bộ luật Lao động 2019: Hợp đồng lao động phải nêu rõ lương, chế độ bảo hiểm và điều kiện làm việc, thời giờ làm việc, …
- Tuân thủ trách nhiệm đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp đầy đủ cho nhân viên.
- Quá trình giao kết hợp đồng cần phải rõ ràng, minh bạch và tôn trọng quyền lợi của người lao động.
6. Hợp đồng và thỏa thuận với đối tác/nhà đầu tư
Trong quá trình Start-up không thể không thông qua việc ký kết các hợp đồng hoặc thỏa thuận liên quan. Hợp đồng chính là nền tảng cho các giao dịch với đối tác, nhà cung cấp hoặc nhà đầu tư. Do đó, Start-up cần nắm rõ quy định pháp luật về hợp đồng để bảo vệ tốt nhất quyền lợi của chính mình và đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật.
Những hoạt động cần lưu ý:
- Ký kết các hợp đồng quan trọng ghi nhận đầy đủ thỏa thuận giữa các bên có liên quan: thỏa thuận cổ đông, hợp đồng đầu tư, hợp đồng bảo mật thông tin, hợp đồng cung cấp dịch vụ. Trong đó đảm bảo hợp đồng có điều khoản về giải quyết tranh chấp (trọng tài, hòa giải).
- Xác định rõ ràng, minh bạch về tư cách pháp lý của các đối tác, nhà đầu tư trước khi ký kết các hợp đồng
- Chú ý các điều khoản về quản lý rủi ro hợp đồng (phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại) và khuyến khích sử dụng trọng tài thương mại.
Khởi nghiệp là một quá trình dài và cần đầu tư nhiều về thời gian, công sức, do đó các Start-up cần tìm hiểu thật kỹ và đảm bảo tuân thủ các quy định liên quan trước khi tiến hành bất kỳ một hoạt động nào trong quá trình khởi nghiệp để tránh các rủi ro sau này.
***
Bài viết này nhằm mục đích cung cấp thông tin và phổ biến quy định pháp luật, không nhằm thay thế cho bất kỳ ý kiến/nhận định pháp lý chuyên sâu nào trong bất kỳ vụ việc cụ thể nào. Trường hợp cần được tư vấn chi tiết hơn về các vấn đề liên quan, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua thông tin bên dưới:
CÔNG TY LUẬT TNHH LEGAL HOUSE & PARTNERS
Email: support@legalhouse.vn
Điện thoại: 0918 103 030 – 0918 30 3232
Địa chỉ: Số 34 Đặng Dung, Phường Tân Định, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh.
